Dzień dobry,

znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)

Szanowni Państwo!
1. Czy od imion męskich przymiotniki dzierżawcze są tworzone przyrostkami -owy, -owa, -owe, -ów (dawn.), zaś od imion żeńskich – przyrostkami -in/-yn, -ina/-yna, -ine/-yne?
2. Jak brzmią przymiotniki dzierżawcze od żeńskich imion Jadwiga (-g-), Barbara (-r-), Weronika (-k-), Łucja (-j-), Wanda (-d-) i Dorota (-t-) oraz męskich imion Idzi (-i), Jerzy (-y) i Sylwester?
Do siego roku!
Z poważaniem
słowacki czytelnik

Pytanie o przymiotnik od Dębno (niem. Neudamm). Słownik z 2002 p. Grzeni przedstawia formę dębniański. W rozporządzeniu (M.P. 1946, nr 44, poz. 85) jest dębieński, forma analogiczna do innych nazw. Inaczej należałoby zmienić przymiotnik sławieński na sławnieński, sławniański. Czy powinno być dębnieński, a nie dębniański, który można przyjąć od wsi Dębna w powiecie sanockim? Urzędową formą jest Jamieński Nurt. Społeczność dawanej wsi Jamno (obecnie część Koszalina) powołało Jamneńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne. Czy jamneński jest poprawny?

Powiat kościerski – od Kościerzyny; powiat kędzierzyńsko-kozielski – od Kędzierzyna. Skąd ta różnica?

Szanowni Państwo,
chciałbym się dowiedzieć, jak powinna wyglądać poprawna forma przymiotnikowa od rzeczownika Buda (chodzi o miasto).
Ponadto chciałbym również wiedzieć, jak powinienem odmienić przez przypadki miejscowość Peć (miasto na obszarze Kosowa). Interesuje mnie przede wszystkim forma dopełniacza i miejscownika w liczbie pojedynczej.
I ostatnia kwestia, czy mianownik liczby mnogiej od dziś nieco archaicznego wyrazu Rakus to Rakusi? Z poważaniem
P.K.

Jak będzie brzmiał przymiotnik od nazwy chińskiego miasta Chongqing? Dawniej, w starszych systemach transkrypcyjnych, nazwę miasta zapisywano jako Czungcing, a utworzony od tej nazwy przymiotnik brzmiał czungciński. Obecnie w zapisie chińskich nazw obowiązuje transkrypcja hanyu pinyin, w której nazwę miasta zapisuje się w formie Chongqing. Czy istnieje od tego zapisu jakiś przymiotnik, czy należy używać nadal trochę archaicznej już formy czungciński?
Z poważaniem

Szanowni Państwo,

chciałbym zapytać o rozłączną pisownię wyrażenia "nie wprost". Rozstrzygnięcie słownikowe jest jednoznaczne, jednakże w tekstach matematycznych spotyka się pisownie łączną. Wiem, że pisownia łączna i rozłączna wyrazów z partykułą "nie" jest silnie związana z konwencją. Moje pytanie brzmi: czy niegdyś rozstrzygnięcia kwestii przysłówków niepochodzących od przymiotników były inne, czy jednak dzisiejsza zasada obowiązuje od zawsze?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Szanowni Państwo

Chciałem jeszcze dopytać w sprawie przymiotnika „radziecki”. W udzielonej, wartościowej odpowiedzi przez eksperta Adama Wolańskiego, zabrakło mi zakończenia tematu. Mianowicie: jak dzisiaj, w XXI wieku, brzmi przymiotnik od rzeczownika „rada", który nie będzie historyzmem?

Uprzejmie dziękuję ekspertom Poradni Językowej PWN za użyteczne podpowiedzi i wyjaśnienia.

Grzegorz Olszewski

Proszę o wyjaśnienie, czym było ergo z tanga do słów A. Własta pt. „Rebeka”.
Od dawna głowię się na tym, co też ów młodzian mógł kupić… Jakiś czas temu zostałem zapytany o to przez znajomą i nie potrafiłem jej odpowiedzieć. Wspólnie doszliśmy do wniosku, że mogła być to rzecz przyziemna, która ma to kontrastować z nagłym wybuchem romantycznych uczuć Rebeki, a jednocześnie czymś przydatnym w podróży (bo przecież Wymarzony jest przejazdem).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Mario Kiliński

Szanowni Państwo,

jak brzmi przymiotnik od słowa marazm? Czy istnieje?

Z wyrazami szacunku

Julia